«Το μόνο που θέλουμε είναι να δώσουμε στους σκύλους την ευκαιρία μιας καλής ζωής». Αυτό μας είπε ο Αλέξανδρος, ένας από τους βασικούς εθελοντές μιας μικρής ομάδας στην Αθήνα με την επωνυμία «Τα Φαντάσματα του Ασπροπύργου» (https//www.facebook.com/GhostDogsOfAspropyrgos/). Αυτό ήταν το αποχαιρετιστήριο μύνημά του προς εμένα την Πέμπτη, 17 Μαϊου, αφού είχαμε περάσει 4 ώρες οδηγώντας στην περιοχή του Ασπροπύργου, στην Δυτική Αττική. Προσγειωμένος, χαρισματικός και ένας «τρελός» οδηγός, ο Αλέξανδρος έχει αφιερώσει την ψυχή και την καρδιά του στο να βοηθά τους εγκαταλελειμμένους σκύλους-φαντάσματα του Ασπροπύργου. Ο Αλέξανδρος είναι το ανθρώπινο αντίδοτο σε αυτή την σκοτεινή πλευρά των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η φιλοζωία στην Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα, στην Αθήνα. Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτή την τεράστια περιοχή λίγο έξω από την πρωτεύουσα, μια βιομηχανική και μολυσμένη περιοχή εκατοντάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων με μερικά μόνο αραιοκατοικημένα σημεία αλλά γεμάτη από εγκαταλελειμμένα και ετοιμόρροπα εργοστάσια και παράξενα στρατιωτικά καταφύγια, ανακατεμένα με εργοστάσια εν λειτουργία. Μέσα στα περισσότερα από αυτά ζουν αγέλες σκύλων οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως φύλακες, προσθέτοντας με τον τρόπο τους μια ακόμη παράγραφο στην υπόθεση του Ασπροπύργου, η οποία έχει από μόνη της έναν σημαντικό αριθμό φιλοζωικών θεμάτων.
Σε αυτή την τεράστια, στείρα έκταση που μοιάζει με σεληνιακό τοπίο, περίπου 3.000 με 5.000 εγκαταλελειμμένα ζώα αγωνίζονται να επιβιώσουν. Ο Αλέξανδρος λέει ότι αυτός ο αριθμός είναι απλώς η «καλύτερη εκτίμηση» που μπορεί να δώσει κανείς, καθώς δεν υπάρχει καμία επίσημη αναγνώριση για το τί ακριβώς συμβαίνει εδώ, κανένα οργανωμένο πρόγραμμα από κάποια ΜΚΟ που θα μπορούσε να ποσοτικοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος και, φυσικά, καμία υποστήριξη από τον Δήμο Ασπροπύργου ώστε να αντιμετωπιστούν τα συγκεκριμένα θέματα ευζωίας των ζώων στην περιοχή.
Η σοκαριστική αλήθεια είναι πως ο Ασπρόπυργος είναι η περιοχή όπου οι κάτοικοι της Αθήνας «πετούν» τους σκύλους που δεν θέλουν και αυτό είναι κάτι που συμβαίνει εδώ και χρόνια. Λόγω του ότι η περιοχή είναι πολύ αραιοκατοικημένη, οι πιθανότητες να πιαστεί κάποιος που πετάει τον σκύλο του επ’ αυτοφώρω είναι πολύ μικρή, οπότε είναι εύκολο για κάποιον να οδηγήσει μέχρι την άκρη της Αθήνας και να παρατήσει έναν σκύλο, κάτι που συμβαίνει επανειλημμένα.
Δεν υπάρχει καλή πλευρά σε αυτή την ιστορία, πέρα από τους λίγους τυχερούς σκύλους που υιοθετούνται μέσω της οργάνωσης «Τα Φαντάσματα του Ασπροπύργου», η οποία λειτουργεί μέσω Facebook. Τα επιτεύγματα αυτής της τόσο αφοσιωμένης ομάδας είναι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, εκπληκτικά: Ο Αλέξανδρος και οι υπόλοιποι εθελοντές έχουν δημιουργήσει ένα διεθνές δίκτυο υποστηρικτών – τόσο μεμονωμένων ανθρώπων όσο και οργανισμών – οι οποίοι έχουν καταφέρει να συμβάλλουν στην υιοθεσία μερικών χιλιάδων εγκαταλελειμμένων σκύλων τα τελευταία 5 χρόνια σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως και στην Μεγάλη Βρετανία. Όμως αυτό είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι της συνολικής δουλειάς των εθελοντών.
Αυτό που παρακολούθησα αυτοπροσώπως στον Ασπρόπυργο με ανάγκασε να αναγνωρίσω ότι «η ζωή ενός σκύλου» μπορεί πραγματικά να μην έχει καμία αξία και, ακόμη χειρότερα, να δω τα αποτελέσματα του χειρότερου είδους κακοποίησης απέναντι στα ζώα. Μια αγριότητα η οποία δεν αντιμετωπίζεται επίσημα από κανέναν και μαζί με την εγκατάλειψη, την ασιτία και τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν αυτοί οι άτυχοι σκύλοι, μεταφέρει ένα αίσθημα απελπισίας για το μέλλον αυτού του σκυλίσιου πληθυσμού, ο οποίος είναι αόρατος στους περισσότερους. Όχι όμως στον Αλέξανδρο και την ομάδα του.
Αυτό που χρειάζεται, φυσικά, είναι να βρεθεί μια τοπική λύση καθώς και η αλλαγή της συμπεριφοράς προς τα ζώα γενικότερα. Η Animal Action προσφέρει την υποστήριξή της στα «Φαντάσματα του Ασπροπύργου». Η ομάδα συνεργάζεται με διάφορους κτηνιάτρους που την υποστηρίζουν προσφέροντας τις επαγγελματικές τους υπηρεσίες, όπως στειρώσεις, σε αρκετά χαμηλές τιμές και η Animal Action χρηματοδοτεί έναν συγκεκριμένο αριθμό αυτών των επεμβάσεων κάθε χρόνο. Τα ζώα που θα στειρωθούν επιλέγονται από την ομάδα βάση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το κάθε ζώο ή στην περίπτωση που δημιουργείται κάποια αγέλη, καθώς η στείρωση είναι ο μοναδικός τρόπος ελέγχου του πληθυσμού. Επιπροσθέτως, ανάλογα με την ανάγκη που υπάρχει, βοηθούμε περιστασιακά παρέχοντας βασικές αλλά πολύ αναγκαίες κτηνιατρικές προμήθειες ή φάρμακα ως μέρος ενός ευρύτερου δικτύου υποστήριξης στην προσπάθεια των εθελοντών των «Φαντασμάτων» στον Ασπρόπυργο.
Είδαμε δεκάδες παραδείγματα συγκεκριμένων τοποθεσιών με αγέλες εγκαταλελειμμένων σκύλων αλλά ο Αλέξανδρος μας πήγε σε κάποια ερειπωμένα κτίρια όπου έχει δημιουργηθεί από την ομάδα ένα πρόχειρο «κατάλυμα» ως μια απλή λύση για να προστατευθεί μια μικρή αγέλη. Κρυμμένος στις εσοχές ενός μεγάλου, ερειπωμένου κτιρίου ανοικτού στα στοιχεία της φύσης ήταν ένας άσχημα τραυματισμένος σκύλος ο οποίος είχε και τα δύο πίσω του πόδια σπασμένα – ξεκάθαρα μια πράξη ανθρώπινης κακοποίησης. Ήταν τυχερός, καθώς οι εθελοντές τον είδαν, τον περιμάζεψαν και χειρουργήθηκε και τώρα τοποθετήθηκε στο συγκεκριμένο σημείο μαζί με τρία κουτάβια 6 μηνών τα οποία είχαν αποκοπεί από την μητέρα τους. Και οι τέσσερις αυτοί σκύλοι θα ήταν ιδιαίτερα ευάλωτοι αν δεν είχαν πιαστεί και δεν είχαν τοποθετηθεί σε προστατευμένο μέρος. Κανείς δεν πιστεύει ότι αυτό είναι το ιδανικό περιβάλλον για αυτούς τους σκύλους, όμως και οι τέσσερις λαμβάνουν τροφή και νερό από τους εθελοντές οι οποίοι τους επισκέπτονται εναλλάξ, μέρα παρά μέρα. Το μέλλον τους παραμένει αβέβαιο.
Σε αυτό το σημείο είναι που δυσκολεύεται κανείς να μιλήσει. Η σχέση των ανθρώπων με τους σκύλους ξεκινά πριν από 10.000 χρόνια και η γενετική τους λαχτάρα για ανθρώπινη επαφή καθώς και η ικανότητά τους να ανταποκρίνονται στην παραμικρή ενθάρρυνση δεν έχει σταματήσει ούτε στιγμή να βασίζεται πάνω σε αυτόν τον δεσμό, ανεξάρτητα από όσες στερήσεις τους έχουν προκληθεί ή το επίπεδο της ταλαιπωρίας που υπομένουν. Όταν μπήκαμε στον χώρο, συνοδευόμενοι από την αναμενόμενη χορωδία από γαυγίσματα, συναντήσαμε μια αγέλη ντροπαλών και επιφυλακτικών σκύλων. Πολύ γρήγορα ο ενήλικος αρσενικός, συνοδευόμενος από 3 χοροπηδηχτά κουτάβια, άρχισαν να πηδούν επάνω μας, γλύφοντάς μας και κουνώντας χαρούμενα τις ουρές τους! Όλα τα ζώα συντροφιάς αναζητούν την ανθρώπινη επαφή και στοργή. Και τα συγκεκριμένα την λαμβάνουν μόνο για λίγα λεπτά, σποραδικά μέσα στην εβδομάδα. Φύγαμε και τα αφήσαμε πίσω με τις καρδιές μας βαριές.
Επισκεφθήκαμε επίσης τον Προαστιακό Σταθμό του Ασπροπύργου, στον οποίο κατοικεί μια αγέλη αδέσποτων σκύλων. Είναι παράξενο το πώς κάθονται στην πλατφόρμα μαζί με τους επιβάτες σαν να περιμένουν και αυτοί, θα έλεγε κανείς, το επόμενο τραίνο. Κάποιοι από αυτούς τους σκύλους φαινόταν πιο υγιείς από κάποιους άλλους που είχαμε συναντήσει, καθώς οι εθελοντές περνούν συχνά και τους βάζουν φαγητό και νερό. Ο Υπεύθυνος Ασφαλείας του σταθμού ήταν επίσης πολύ πρόθυμος να τα φροντίζει. Είναι πάντοτε πολύ καλό σημάδι να βλέπει κανείς τους κατοίκους να αναλαμβάνουν την ευθύνη των αδέσποτων ζώων.
Παρ΄όλα αυτά, καθώς φεύγαμε, με τον ήλιο να δύει επάνω από την Αθήνα, αισθανόμασταν αποκαρδιωμένοι. Το μόνο που μπορούν να κάνουν οι εθελοντές των «Φαντασμάτων του Ασπροπύργου» είναι να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις χειρότερες περιπτώσεις κακοποίησης, εγκατάλειψης ή έλλειψης ευζωίας τις οποίες αντιλαμβάνονται, και σίγουρα δεν μπορούν να καλύψουν όλη την περιοχή του Ασπροπύργου. Γνωρίζουν ότι δεν είναι αρκετό μόνο μερικοί τυχεροί σκύλοι να έχουν την δυνατότητα μιας καλής ζωής μέσω των καλοπροαίρετων (και κυρίως από το εξωτερικό) προγραμμάτων υιοθεσίας. Δεν λαμβάνουν καμία αναγνώριση από τον Δήμο Ασπροπύργου ο οποίος είναι νομικά υπεύθυνος για την φροντίδα των αδέσποτων ζώων στην περιοχή.
Όπως ο Αλέξανδρος, έτσι κι εγώ, πιστεύω ότι οι σκύλοι του Ασπρόπυργου δικαιούνται μια «καλή ζωή» καθώς και κάποιον να τους φροντίζει. Όταν όμως έρχεσαι αντιμέτωπος με το μέγεθος του προβλήματος, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να συνεχίσεις να έχεις πίστη στον στόχο της αλλαγής των συμπεριφορών απέναντι στα ζώα στην Ελλάδα, να βοηθάς με όποιον τρόπο μπορείς τους αδέσποτους σκύλους και γάτες, να υποστηρίζεις ανθρώπους σαν τον Αλέξανδρο και τους υπόλοιπους εθελοντές-συνοδοιπόρους του και να στηρίζεσαι στην καλή θέληση και την στήριξη όσων πραγματικά εκτιμούν και σέβονται τα ζώα.
